Znaki ewakuacyjne BHP i przeciwpożarowe – co musisz o nich wiedzieć?

Każdy z nas otacza się – chcąc nie chcąc – różnego rodzaju znakami, znajomość których może w przyszłości być bardzo pomocna. Nigdy bowiem nie wiadomo, czy nie zostaniemy zmuszeni do jak najprędszego opuszczenia danego budynku drogą ewakuacyjną, użycia sprzętu pożarniczego lub wykonania innych czynności, mogących uratować nam życie. Znaki ewakuacyjne BHP i przeciwpożarowe stanowią grupę szczególnie pomocnych piktogramów, dlatego warto dowiedzieć się nieco więcej na ich temat – najlepiej z dalszej treści naszego artykułu.

Proste w zrozumieniu i pomocne w sytuacji zagrożenia znaki ewakuacyjne

Zgodnie z obowiązującymi w naszym kraju (i nie tylko) przepisami, właściciele bądź zarządcy różnego rodzaju obiektów budowlanych mają za zadanie odpowiednio oznakować je na wypadek wystąpienia zagrożenia pożarowego lub innego, również wymagającego od ich użytkowników natychmiastowego wyjścia na zewnątrz. Znaki ewakuacyjne i przeciwpożarowe są najlepszym sposobem na przekazanie odpowiednich informacji, ponieważ z ich interpretacją jest w stanie poradzić sobie praktycznie każdy. Znaczna większość opisywanych w tym miejscu piktogramów składa się wyłącznie z motywów graficznych, a co za tym idzie – nie trzeba tracić cennego – w niebezpiecznej sytuacji – czasu na odczytywanie treści. Wystarczy szybko na nie spojrzeć, by od razu wiedzieć, w którym kierunku należy udać się w celu odnalezienia wyjścia ewakuacyjnego.

Znaki przeciwpożarowe i ewakuacyjne – ich kolorystyka

Zaletą znaków ewakuacyjnych i przeciwpożarowych jest bez wątpienia fakt, iż wykonywane są w taki sposób, aby były doskonale widoczne nawet z dużej odległości i w przypadku słabego oświetlenia (lub nawet jego braku) w danym miejscu. Pierwsze z wyżej wspomnianych wykonywane są przy użyciu barwy zielonej oraz białej, drugie zaś są biało-czerwone. Kolorystyka tych znaków sprawia, że można łatwo zauważyć je na swojej drodze również w sytuacji, gdy np. rozprzestrzeniającemu się ogniowi w danym budynku towarzyszy gęsty dym. Za inną, bardzo istotną cechę należy natomiast uznać jednoznaczność. Trudno bowiem niepoprawnie zinterpretować znak przedstawiający białą strzałkę na zielonym tle, skierowaną w górę, dół, lewo bądź prawo. Dokładnie to samo można powiedzieć o każdym ze znaków przeciwpożarowych, na których widnieje np. gaśnica. Wystarczy tylko spojrzeć na tego typu piktogram, by od razu wiedzieć, że blisko niego musi znajdować się właśnie to urządzenie wykorzystywane do gaszenia pożarów.

Zgodność z jakimi normami wymagana jest w przypadku znaków bezpieczeństwa?

Zgodnie z obowiązującym stanem formalno-prawnym znaki bezpieczeństwa podzielić można wedle nie dwóch, jak większość z nas powszechnie uważa, lecz trzech norm: PN-N01256-02 (ewakuacyjne), PN-N-01256-01 (przeciwpożarowe), a także PN EN-ISO 7010 (przeciwpożarowe i ewakuacyjne). Biorąc pod uwagę fakt, że żyjemy w czasach, w których w Polsce funkcjonuje na co dzień kilka milionów obcokrajowców, polecane jest stosowanie znaków wykonanych w zgodzie z normą PN-EN-ISO 7010, gdyż jest ona (a przynajmniej powinna być) rozpoznawalna na terenie wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej. Znaki ewakuacyjne i przeciwpożarowe, jak już wcześniej wspomnieliśmy, rzadko kiedy zawierają jakąkolwiek treść w formie napisów, lecz jeśli już musi się na nich znaleźć, lepiej zadbać o to, aby słowa były zapisane w języku angielskim, stosowanym obecnie niemal powszechnie na całym świecie.

Prawidłowy sposób znakowania pomieszczeń

Zdążyliśmy zauważyć już, że kolorystyka znaków przeciwpożarowych oraz ewakuacyjnych czyni je świetnie widocznymi nawet w trudnych warunkach i w momencie spoglądania na nie ze znacznej odległości, lecz pod jednym warunkiem – jeśli zostaną w odpowiedni sposób rozmieszczone. Pamiętajmy więc, że tego rodzaju piktogramy powinny być mocowane do ścian, podwieszane do sufitu lub – co jest raczej rzadziej spotykanym zjawiskiem – umieszczane na podłodze. W danym miejscu warto zastosować więcej niż jeden znak, aby ewentualne uszkodzenie jednego z nich (np. przez płomienie ognia) nie utrudniło ucieczki z płonącego budynku. Jeśli więc – na przykład – chcemy odpowiednio oznakować wyjście ewakuacyjne, w jego pobliżu warto umieścić biało-zielone piktogramy ze strzałkami prowadzącymi do niego na ścianie oraz podłodze, a nad samymi drzwiami – jeszcze jeden znak o treści: „WYJŚCIE EWAKUACYJNE” lub „EMERGNECY EXIT”. Wówczas ryzyko nietrafienia do nich znacznie spada, a to jest przecież najważniejsze w sytuacji poważnego zagrożenia. Nie musimy przy tym chyba podkreślać, że wcześniej należy obowiązkowo sprawdzić, czy podczas znakowania danego budynku nie został popełniony żaden błąd, aby mieć pewność, że strzałki prowadzą w odpowiednim kierunku, a dane drzwi rzeczywiście pozwalają wydostać się na zewnątrz budynku i odejść od niego na bezpieczną odległość.

Wymogi, które muszą spełniać znaki ewakuacyjne BHP i przeciwpożarowe

Jeśli chodzi o stosowanie znaków ewakuacyjnych BHP oraz przeciwpożarowych, nie wolno zapominać również o tym, że są to wyroby wymagające spełnienia odpowiednich wymogów przed dopuszczeniem ich do użycia. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 kwietnia 2010 r. piktogram tego typu musi posiadać znak nadawany przez jednostkę dopuszczającą do korzystania z niego w postaci logo CNBOP-PIB, a także numer świadectwa dopuszczenia. Wykaz wydanych przez CNBOP-PIB świadectw dopuszczenia możemy szybko i wygodnie sprawdzić na stronie https://www.cnbop.pl/pl/wydane-dokumenty-cnbop-pib. Jasnym jest przy tym, że znaki bezpieczeństwa muszą zostać także wykonane z gwarantujących im pożądaną trwałość i widoczność materiałów. Odradzamy więc wykonywanie wydruków piktogramów dostępnych w Internecie na zwykłym papierze w celu zaoszczędzenia pieniędzy, ponieważ jest to postępowanie nie tylko niezgodne z prawem, ale też niebezpieczne. Zużyte lub przybrudzone w znacznym stopniu znaki powinny natomiast zostać odnowione lub wymienione na nowe.

Dlaczego lepiej nie wykonywać piktogramów samodzielnie?

Zawarte powyżej informacje odnośnie znaków ewakuacyjnych BHP oraz przeciwpożarowych nie są wszystkimi, które warto poznać. Więcej na ich temat (zwłaszcza w kwestii wyglądu oraz sposobu prawidłowego rozmieszczania) można jednak dowiedzieć się szczególnie na podstawie trzech, przytoczonych przez nas wcześniej, norm: PN-N-01256-01, PN EN-ISO 7010, PN-EN-ISO 7010. Ich wykonanie polecamy zlecić zaś profesjonalnej firmie, posiadającej przede wszystkim niezbędne ku temu materiały, a także dostęp do nowoczesnych technologii, jak np. druk cyfrowy, dzięki któremu można znacznie szybciej i efektywniej uzyskać znaki bezpieczeństwa potrzebne do zgodnego z wymogami oznakowania wybranego miejsca. Najlepiej jest uczynić to od razu po wejściu w jego posiadanie lub odpowiadając za zarządzanie nim, ponieważ nigdy nie wiadomo, kiedy w danym obiekcie może pojawić się poważne zagrożenie, wymagające bezpiecznego i sprawnego opuszczenia go przez niekiedy setki, a nawet tysiące ludzi.